De overgang is een fase waar geen enkele vrouw echt naar uitkijkt. Niet zo gek, want vaak gaat het gepaard met geestelijke en lichamelijke veranderingen waar je helemaal niet op zit te wachten. Denk bijvoorbeeld aan humeurschommelingen en opvliegers. Ook gewichtstoename is een veelvoorkomend probleem in deze periode. Dat kan enorm frustrerend zijn, want wat voorheen prima werkte om op gewicht te blijven, is nu ineens niet meer voldoende.
Wat is de menopauze?
De overgang of menopauze is de periode waarin het vrouwelijk lichaam overschakelt naar een nieuwe hormonale balans. Na de overgang wordt je niet meer ongesteld, en ben je dus ook niet langer vruchtbaar. Om tot dat nieuwe evenwicht te komen, vinden er echter een paar jaar flinke veranderingen plaats. En dat kan voor problemen met de gezondheid zorgen! Pas als het lichaam helemaal aan de nieuwe hormoonbalans gewend is, trekken die klachten weer weg. Helaas kan dat een paar jaar duren.
Hormonen in de overgang
Over de overgang wordt vaak gesproken alsof het één homogene periode is. Dat is echter een beetje te kort door de bocht: binnen de overgang zijn weer verschillende fasen te onderscheiden. In het kort zijn dat:
- Voor de premenopauze. In deze periode maakt het lichaam extra oestrogeen aan, als voorbereiding op de verminderde oestrogeen productie die gaat volgen. Als gevolg van die oestrogeendominantie ga je meer vet opslaan. Ook produceer je hier minder progesteron.
- De premenopauze: de periode voor je laatste menstruatie. Hier daalt je oestrogeen juist enorm. Dat veroorzaakt die typische klachten: opvliegers, transpiratie, verlies van libido, enzovoort. Ook heb je meer zin in eten en minder zin in bewegen. De gevolgen zijn voorspelbaar…
- De postmenopauze: de periode na je laatste menstruatie. De productie van progesteron stopt bijna geheel, en ook je oestrogeen aanmaak daalt. In deze periode begin je meer spieren te verliezen, wat afvallen tijdens de overgang niet eenvoudiger maakt.
Symptomen in de overgang
Wat zijn nu de symptomen die je kunt verwachten als je in de overgang raakt? Natuurlijk is dat voor iedereen weer net even anders, maar de volgende overgangsklachten komen veel terug:
- Opvliegers. Bij een opvlieger heb je het plotseling heel warm, soms gecombineerd met duizeligheid en misselijkheid. Dit is een gevolg van een verwijding van de bloedvaten, die weer veroorzaakt wordt door een oestrogeentekort.
- Huid en haar. Door de afname van oestrogeen wordt de huid minder goed doorbloed. Hij wordt daarom snel slapper en minder elastisch. Ook je haar kan doffer en dunner worden door het gebrek aan doorbloeding in de hoofdhuid.
- Emotionele onrust. Oestrogeen heeft ook veel invloed op je mentale welzijn. Schommelingen in je hormoonspiegel kunnen voor sombere gevoelens, prikkelbaarheid en huilbuien zorgen.
- Vaginale irritaties. Ook de geslachtsorganen worden in de overgang minder goed doorbloed. Dat kan voor vaginale droogheid zorgen. Daarnaast krijgen sommige vrouwen door de veranderingen in hun hormoonspiegel last van schimmelinfecties.
- Botontkalking. Ten slotte zorgt een veranderende hormoonspiegel ook voor een versnelde botafbraak. Veel vrouwen verliezen tot wel 10% van hun botweefsel in de overgang, waardoor de kans op botbreuken stijgt.
- Gewichtstoename. De fasen die hierboven beschreven staan, hebben allemaal vrijwel hetzelfde gevolg: als je er niets aan doet, kom je aan. Veel vrouwen worden dan ook zo’n vijf tot tien kilo zwaarder in deze periode.
Afvallen tijdens de overgang in Uden
Gewichtstoename klinkt dreigend of misschien zelfs onontkoombaar. Toch is het wel degelijk mogelijk om gewichtstoename in de overgang te voorkomen.
Soms lukt zelfs afvallen tijdens de overgang (ga niet op dieet!), hoewel dat een beetje afhankelijk kan zijn van de hevigheid van je symptomen. Om dat effect tegen te gaan, is
krachttraining enorm nuttig. Met twee tot drie trainingen per week kom je al een heel eind. Bovendien zorgt ook krachttraining voor een stabieler humeur en minder opvliegers – dus dat is drie vliegen in één klap!